XIX asyrda, çilim çekmek saglyk duýduryşy bilen gelmedik mahaly, her paketde köplenç açilim kartoçkasymeşhur aktýorlary, haýwanlary we gämileri öz içine alýan reňkli şekilleri görkezmek. Köpüsi hudo .nikler tarapyndan el bilen boýaldy ýa-da bloklardan çap edildi.
Şu gün,çilim kartoçkalary ýygnalýar - we köplenç gymmatly - ýaşyna, seýrekligine we bahasyna täsir edýän ýagdaý bilen. Meşhur mysal, 1900-nji ýyllaryň başynda ABŞ-ly beýsbol ýyldyzy Honus Wagneriň kartasy bolup, biri 2022-nji ýylda 7,25 million dollara (5,5 million ýewrodan gowrak) satyldy.
Şol ýylyň ahyrynda futbolçy Stiw Bloomeriň seýrek çilim kartasy Angliýadaky auksionda 25,900 funt sterlinge satyldy we bazar şu günki güne çenli güýçli bolmagynda galýar.
Şeýlelik bilen, üçegiňizde gürleşip, ýygyndy tapsaňyzçilim kartoçkalary, altyn käninde otyrsyňmy?
London çilim kartoçkasynyň müdiri Stiw Lakeriň pikiriçe, bu kollektiwler üçin uly dünýä bazary bar.
"Kart ýygnamak henizem güýmenje hökmünde gülläp ösýär, sebäbi şu gün toplumy 20 funt sterlingden satyn alyp bilersiňiz". "Olaryň meşhurlygy artýar, sebäbi adamlar saklaýan kartoçkasynyň 120 ýaşyndadygyna düşünýärler we ol ýerdäki faktlary we maglumatlary taryhçy yzyna däl-de, şol wagt kimdir biri ýazan bolardy".
"Mümkin, altyn käninde oturyp bilersiňiz" -diýýär. "Mukaddes çukur, Taddy's tarapyndan öndürilen we kartoçkada 1100 funt sterlingden ýokary girdeji gazanyp biljek 20 sany palçydan ybarat."
Ösüş wagtyçilim kartoçkalary 1920-1940-njy ýyllar aralygynda bolupdy. Ikinji jahan urşy döwründe kagyzy tygşytlamak üçin wagtlaýynça yzyna alyndy we önümçiligiň öňki derejesine gaýdyp gelmedi - indiki ýyllarda birnäçe kiçi göwrümli toplum döredildi.
Beýleki gymmatly ýygnalýan kartoçkalar hakda näme aýdyp bilersiňiz?
Laker: "Diňe satylýan temmäki kartoçkalary däl. Barratts we Bassetts süýji süýji paketlerinden Bruk Bond çaýyny ýa-da köpürjik kartoçkalaryny ýadyňyzda saklap bilersiňiz, irki futbol kartoçkalary bolsa bir toplum üçin ýüzlerçe funt sterling" -diýdi.
"1953-nji ýyldan başlap meşhur futbolçylar seriýasy A.1 kartoçkasy 7,50 funt ýa-da 50 toplum üçin 375 funt sterling. Bruk Bond çaý toplumlarynyň käbiri, 500 funt sterling bolan Wildabany güller seriýasy (Kagyz inçe sany) ýaly gözlenýär."
Gymmatlygy saklaýandygyňyzy bilmek kyn bolup bilerçilim kartoçkalary, sebäbi auksionda seýreklige, şertlere we hatda deňme-deňlige baglylykda bahasy üýtgäp biler - ýöne öz bahaňyzy başlamagyň ýollary bar.
Laker: "Has oňat toplumlaryň käbiri el bilen kesildi we köpeldilip bilinjekdigini bilýäris. Kartanyň galyňlygy we görnüşine görä çalt kesgitläp bileris. Her bir çilim öndürijisi dürli galyňlykdaky kartoçkalary çykardy" -diýdi.
“Irki Amerikan kartoçkalary hakykatdanam galyň internedi ulanýardy, ýöne köp WG we HO Wills kartoçkalary has inçe boldy. Gymmatlygy seýrek bolýar, mysal üçin Wills we Jon Players millionlarça kartoçka öndürdi.
"Köpeltmek bolup biler, ýöne kartyň galyňlygyny we nädip kesilendigini bileris. Valueöne kartoçkanyň seýrek bolmagyna bagly."
Angliýaçilim kartoçkalarybir zat barmy?
Amerikaly beýsbol ýyldyzy Honus Wagneriň 5 million ýewrodan gowrak girdeji gazanan kartoçkasy baradaky hekaýa, elbetde, sözbaşy boldy, ýöne Angliýada öndürilenler hakda näme aýdyp bilersiňiz?
Bir kartoçkadan gazanyp boljak millionlar bolup bilmez, ýöne esasanam futbolçylary öz içine alýan dizaýnlar Amerikan bazarynda meşhur.
Laker: "Kadetiň futbolçylarynyň bir toparyny 17.50 funt sterlinge satdyk, şol toplumyň içinde Bobbi Çarltonyň bir kartoçkasy Amerika gitdi we 3000 dollara (2300 funt sterling töweregi)" -diýdi.
"Millionlarça satylan Honus Wagner kartoçkasy seýrekdi we edil şol wagt bir alyjy bardy - bu bahany gaýtadan alyp-almajakdygyny diňe wagt görkezer, sebäbi islege esaslanýar."
Siziň ýagdaýyňyz näçe?çilim kartoçkalarybahasyny kesgitläňmi?
Käbirleriçilim kartoçkalaryAdamlar bir oýunda diwara çümýärkä, elleriňizi almazdan ozal zaýalanmagy mümkin - we buýsançly eýeleri olary kislotany öz içine alýan plastmassada saklaýan döwürleri bolýar.
Kart kolleksiýaňyzy albomda saklamak, olary gorap saklamaga kömek eder diýip pikir edip bilersiňiz, ýöne bu bahany ep-esli azaldyp biler. Şeýlelik bilen, toplumyňyz bar bolsa we olary ýelimlemek isleýän bolsaňyz, islege ýol bermäň.
“Saklamagyň dürli usullary bar [çilim kartoçkalary], "1920-nji we 40-njy ýyllar aralygynda öndürijiler albom çykardylar, şonuň üçin köp kartoçkalar ýapylardy, ýöne gynansak-da bu gymmata ep-esli derejede täsir edýär, sebäbi bazaryň häzirki görnüşi, kollektorlaryň kartoçkalaryň arka tarapyny we frontlaryny görmek isleýändigini görýäris.
"Kolleksiýany tamamladyňyz diýmek üçin olary albomda goýmak synanyşýar, ýöne eger içerik giren bolsa bahasy peselýär".
Iş wagty: Oktýabr-23-2024